П. А. Ойуунускай "Кыыл ойуун" (олонхо - тойук)

 

Канал сайдыытыгар хаччынан ойуургэ Сбербанк 2202 2002 9845 8959 (Васильева М.Б.) Саха сэбиэскэй литературатын трттээбит Платон Алексеевич Ойуунускай (Слепцов) 1893 с. сэтинньи 11 кнгэр Таатта улууугар трбтэ. Бастакы хоооно "лэит ырыата" Е.М. Ярославскай сорудаынан 1917 с. суруллубута. Поэт, прозаик, драматург, сахалартан биир бастакы лингвист-учуонай, общественнай уонна государственнай деятель. 1921 с. "Интернационалы" сахалыы тылбаастаабыта. Кини басты хооонноро — норуот уоуттан тспэт ырыалар. Саха хооонугар уларытыыны киллэрбитэ: силлабо-тоническай системаны олохтообута. "Кыыл Ойуун" драматическай поэманы М.Горькай уулуччулаах айымньынан сыаналаабыта. Норуот айымньытын баааырдар кэмэ, бары кн-кдэин ууран, "Дьулуруйар Ньургун Боотур" олохону дьулуурдаахтык суруйан хаалларбыта. Бу олохону нууччалыы В.Державин тылбаастаан, П.А.Ойуунускай аатынан Саха Республикатын государственнай бириэмийэтин ылбыта. Сахалартан биир бастакынан В.И.Ленин обраын айбыта. Кэпсээнинэн айымньыларыттан "Улуу Кудасаны" ордук бэлиэтиир сп. Олох уларыйыытын крдрр "Большевик" драмата (1928 с. ) — бэлиэ айымньы. Саха сирин суруйааччыларын союун бырабылыанньатын бастакы бэрэссэдээтэлэ. ССРС рдк Сэбиэтин депутата эрээри, 1937 с. сымыйанан буруйданан хаайыллыбыта уонна 1939 с. алтынньы 31 кнгэр Дьокуускай трмэтигэр тлннх срээ тэппэт буолбута. Кмллбт сирэ чопчу булулла илик.