“Белгил бир мд чн аракет кылып аткандарга жардамдашуу жана тоскоолдуктарды жок кылуу шек кмнсз Аллах Тааланын тарбиясы!” Бул жерде эки нерсе чыгууда: 1-Аракет учурунда, с учурунда жардамга муктаж болсо жардамдашуу 2- Аракет учурунда, с учурунда тоскоолдук чыгып калса аны жок кылуу Мисал чн балдарыбыз сп жетилд. Дйндг ар бир нерсени йрнд. Алардын бул олуттуу сп жетилснд, алар толук кандуу, мыкты инсан боло алуусунда аларга муктаж учурунда жардамдашуу жана тосук болгон тоскоолдуктарды жок кылуу-бул тарбия! Чынында бул сйлмд улуу сырлар камтылган... Турмуштагы мисал менен тшнгнг аракет кылалы. Кбнч 3-4 жаштагы балдарыбыз менен парктарга барып калабыз. Жолдо бараткан кезде баланы сзсз колунан жетелеп алабыз. Себеби жоголуп кетиши ммкн дейбиз. А бала болсо сиздин колууздан чыгып ээн-эркин чуркашты каалайт. А паркка жеткенде айла жок кое бересиз ойносун деп. Бирок бала ойноп жргн кезде улам сизди “турабы?”-деп карап турат. Эгер атасы крнбй калса дароо коркуп, ыйлап баштайт. Ал каалоосунда: “колумду да кармаба, ошол эле кезде алыс да кетпе, жанымда тур”-деп жатат. Атасы болсо келип: “Балам, колумду кое бербе десем, болбойсу! Колумду кармап жрбйт беле”-десе туура болобу? Чынында бала бул аракети, абалы менен бизге ушундай деп жатат: “Атаке, же апаке! Мен кичинекей бир инсанмын. Бул ааламдын мыйзамдарын билбейм, сабатсызмын. Бул дйнн жаыдан эле таанып атам. Сен менден мурда келгенси, жакшы билеси. Тажрыйба бар бул аалам жашоосу тууралуу. Ошондуктан жанымда тур. Сага муктаж болгон кезде колуду мага сун!” Демек тафсирде айткандай “Аракет учурунда жардамдашуу”-деген эрежени бала абалы менен бизге айтууда. Бул жерде т кылдат бир чек бар. Бала жардамга муктаж болгондо жардам колун сунуу бул-э мыкты ыкма! Ар бир иш-аракетине аралаша бер, ар бир кадамына кийлигише бер бул жогоруда аталган жардамдашуу эрежесине терс келет. Кээде жашоодо балдарынын, же аялынын ар бир кыймыл аракетине кийлигишкен аталарды крп калабыз. Кадам сайын контроль кыла берилген бала этегинде зн болгон ишенимин жоготуп, з алдынча чечим кабыл алуу згчлгнн кур калат. Атгл макурт сыяктуу болуп калат. Атадан андай мамиле кргн бала мр боюу бирлрдн айтканына кирип, баш ий жашоо образына кнп калат. Ар бир ата збзд текшерип крл. Билбеген абалда балдарыбызга ушундай кооптуу мамилени кылбай элебизби? Бул маанил... Жашоодо мындай аталар здрнн аталарынан ошондой мамиле кргндр болуп чыга келет. Бул терс мнз, ыкма атадан балага мурас катары калып, муунду уулап келет. Демек баланын ар бир кадамына кийлигише бер же дайыма жанында жрп кзн карай бер бул тарбия сырына терс келген ыкма. Бала качан гана муктаж болгондо гана жардамдашуу, кмктш керек экен. Белгил психолог педагог башынан ткн окуясын ушундайча баяндап берет: “Бир кн кесиптешимдин йн коноко барып калдым. Экбз сйлшп олтурган кезде кичинекей баласы диванга тырмышып чыкканга аракет кылып жатты. Бирок чыга албай жатты. Атасы муну кзнн кыры менен байкап турду. Мен болсо чыдабай кетип барып баланы ктрп диванга чыгарып койдум. Бул кылганым чн атасы мага рахмат айтат го деп ойлогом. Бирок атасы тескерисинче бул кылганыма нааразы болду. Ал мага: “Эмне кылып койгонууздан кабарыыз барбы?”-деди. Мен да тшнбй кыжалат боло тштм. Ал сзн улады: “Баламдын жеишке болгон кызыгуусун, мотивациясын лтрдз. Балам диванга чыгуу чн аракет кылып, тырмышып жаткан эле. Ал артка кайтмак эмес. Биздин карап турганыбызды да билип турган эле ал. жрлк менен чыгып бизге крстмк, далилдемек зн. Чыккан кезде ал, артка чегинбестен, аракет кылуу менен ийгилике жетсе болоорун йрнмк. Натыйжада мени карап “Мына ата мен чыктым!”-деп сыймыктанмак. А мен болсо: “Азаматсы балам!”-демекмин. Сиз анын колунан ушул нерсени алдыыз. Алып эле тим болбостон балама “Оой жол менен т.а. байкедин, же жакыныдын колдоосу менен да ийгилике, бийиктике жетсе болот”-деген пикирди йрттз”. Кесиптешимдин сздр мага аябай чо сабак болду чынында”
